Жаз басталысымен Қазақстан базарларында қарбыз бен қауын саудасы қыза түсті. Аптап ыстықта шөл басатын бұл бақша өнімдері тұрғындар арасында аса сұранысқа ие. Дегенмен, ел аумағындағы бағалар әр өңірде әртүрлі қалыптасып отыр.
Тамызда пісетін қарбыз — бүгінде базарда
Дәстүрлі түсінік бойынша, қарбыз тамыз айында бабына келеді деген сенім бар. Бұл кезеңде өнім табиғи жолмен пісіп, құрамында қоспалар аз болады деп саналады. Алайда сатушылардың айтуынша, қазіргі таңда да жеуге жарамды қарбыздар жеткілікті. Қазақстанға бақша өнімдері негізінен Қытай, Иран, Бразилия, Тайландтан импортталады. Сонымен қатар Түркістан мен Жетісу облыстарындағы шаруалар өз өнімдерін базарларға шығара бастады.
Қарбыз бағасы – өңірлер бойынша айырмашылық бар
2025 жылдың маусым айындағы дерекке сүйенсек, қарбыздың ең арзан бағасы Таразда тіркеліп отыр — келісі 195–250 теңге аралығында. Түркістан мен Көкшетау қалаларында да баға қолжетімді — 200–250 және 230 теңге.
Алматы, Қызылорда және Павлодар қалаларында қарбыздың келісі шамамен 250 теңге болса, Шымкент пен Ақтөбеде 260–300 теңгеге жетеді. Атырау, Ақтау, Қостанай, Өскемен және Семейде 300 теңге шамасында сатылуда.
Астанада қарбыздың келісі орта есеппен 303 теңге болса, Орал, Қарағанды және Жезқазғанда бұл баға 350 теңгеге дейін өседі. Ең қымбат қарбыз — Петропавлда. Мұнда келісі 360 теңгеден сатылуда.
Қауын қарбыздан қымбат
Баға айырмашылығы қауынға келгенде тіпті айқын көрінеді. Ең төмен баға Ақтөбеде — 500–700 теңге. Қостанайда қауын 560–670 теңге аралығында, Павлодарда — 589–828 теңге.
Атырау, Түркістан және Шымкентте қауынның орташа бағасы 600 теңге болса, Таразда 620–700 теңге. Көкшетау мен Ақтауда бұл баға 650 теңге. Орал мен Қарағандыда 700 теңге болса, Алматы, Жезқазған, Семей мен Өскеменде келісі 800 теңгеге дейін жетеді.
Ең қымбат қауын Петропавл мен Астанада сатылып жатыр — келісі 999 теңге. Ал Қызылордада баға тіпті 1 000 теңгеден асып түскен.
Баға неге құбылып тұр?
Сарапшылардың пікірінше, бағаның мұншалықты ауытқуы — логистика, жеткізу қашықтығы және өңірлік өнім көлемімен тығыз байланысты. Бақша өнімдері көптеп өсірілетін оңтүстік өңірлерде баға төмен, ал өнімді сырттан жеткізетін солтүстік аймақтарда қымбат болып тұр.
Сонымен қатар, сұраныстың күрт артуы мен маусым басындағы өнім аздығы да бағаға әсер етеді. Жаз айларының бел ортасына қарай, яғни шілде-тамызда өнім молайып, бағалар сәл төмендеуі мүмкін.
Қорытынды
Жазғы маусым жаңа басталса да, қарбыз бен қауын базар сөрелерін толтырды. Қарбыздың ең арзан бағасы Таразда тіркелсе, ең қымбаты Петропавлда. Қауын бағасы барлық өңірде қымбатырақ, Қызылорда мен Астана бұл ретте көш бастап тұр. Бақша өнімдерінің құнына әсер ететін факторлар көп — маусым, география, логистика мен сұраныс. Ал жаз қызығына шомып, салқын қарбызбен шөл басу — көпшілік үшін жаздың басты дәмі екені сөзсіз.
