2025 жылғы маусымда Қазақстанда сиыр етінің бағасы өсуін жалғастыруда. Осыған орай, Ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров Үкімет отырысынан кейінгі брифингте ет бағасының көтерілу себептерін түсіндірді.
«Қазір елімізде 1 келі сиыр етінің орташа бағасы – 2960 теңге. Тірі салмақта ірі қара мал 1250–1500 теңге аралығында сатылады», – деді министр.
Баға қалай есептеледі?
Сапаровтың айтуынша, мал сойылғаннан кейін оның салмағының шамамен 50%-ы ғана ет түрінде қалады. Сондықтан сойылған еттің өзіндік құны 2700–2800 теңге шамасында қалыптасады. Бірақ бөлшек саудадағы нақты бағаны фермер емес, делдалдар мен сауда орындары белгілейді.
«Бағаға әсер ететін негізгі фактор – қайта сату тізбегіндегі делдалдар. Фермерлер малын өзіндік құнынан төмен бағаға сата алмайды, себебі мал өсіру – қымбат әрі ұзақ мерзімді процесс», – деді министр.
Бағаны бақылау және айыппұл салу
Ауыл шаруашылығы министрлігі Сауда және интеграция министрлігімен бірлесіп етке қойылатын шекті бағаны бақылап, мониторинг жүргізіп жатыр. Баға негізсіз өссе, кей жағдайларда айыппұл салынады.
Ет тапшылығы жоқ, экспорт бар
Айдарбек Сапаров елімізде ет тапшылығы жоқ екенін мәлімдеді. Керісінше, Қазақстанда ет өндірісі артып, экспорт көлемі де жоғарылаған:
-
2024 жылы елімізден 22 мың тоннадан астам сиыр еті экспортталған;
-
Бұл 122 мың ірі қара мен 1 миллион қойға тең.
«Бүгінде Қазақстанда ет жеткілікті, алайда бағаны тұрақтандыру үшін делдалдар арасындағы ретсіздікті жою қажет», – деді ведомство басшысы.
Көрші елдердегі баға қандай?
Министрдің айтуынша, Қазақстандағы ет бағасы көрші мемлекеттермен салыстырғанда әлдеқайда төмен:
-
Өзбекстанда, Түрікменстанда, Тәжікстанда – еттің бір келісі 6000 теңгеге дейін барады;
-
Ал Қазақстанда 3500 теңге – экономикалық негізделген орташа шекті баға.
Фермерлерден етті онлайн сатып алу
Айта кетейік, бұған дейін қазақстандықтардың етті фермерлерден тікелей онлайн сатып алуы мүмкін болатыны туралы ақпарат тараған болатын. Бұл бастама делдалдарды айналып өтіп, бағаны төмендетуге және фермерлердің табысын арттыруға мүмкіндік береді.
Қорытынды
Сиыр етінің қымбаттауы – табиғи нарықтық үдеріс, өйткені мал өсіру мен өңдеу саласы үлкен шығынды талап етеді. Дегенмен, делдалдар мен бөлшек сауда орындарындағы баға үстемесі нақты мәселе болып отыр. Министрлік тарапынан жүргізіліп жатқан бақылау шаралары бағаның негізсіз өсуіне жол бермейді деген үміт бар.
