Қазақстанда енді тек Отбасы банкте емес, өзге банкте де ипотекасы барлар да табыс салығы бойынша жеңілдік ала алады. Осылайша айлыққа қосымша ақша түсіруге болады. Бірақ мемлекет жеңілдікті ипотека алғандардың бәріне қолжетімді еткенмен, салықтан қайтарылатын қаражатқа шектеу қойып отыр, деп хабарлайды kaskelen.kz тілшісі 31-арнаның “Информбюро” бағдарламасына сілтеме жасап.
Ипотекасы барларға табыс салығын шегеру бұрыннан бар. Жұмыс орнына, атап айтқанда, бухгалтерияға тұрғын үй несиесіне қатысты банкпен жасалған келісімшартты, қарызды өтеу кестесін және ай сайын төлеген кредиттің түбіртегін өткізсең табыс салығынан ақша қайтарылады. Осылайша жалақыны көбірек алуға мүмкіндік бар.
Бұдан былай ипотека төлейтіндер салыққа жеңілдікті пайдаланса, азамат жалақысын көбейте алады. Мәселен, сіздің айлығыңыз 400 мың теңге дерлік. Одан зейнетақы жарнасы, медициналық сақтандыру, табыс салығы ұсталғанда қалтаға 316 мың теңге түседі. Ал енді ипотека төлеушіге берілетін шегерімді пайдаланса, бұл айлыққа кредиттің төлеу кестесіндегі сыйақы сомасының пайызына қарай қосымша қаржы қосылады. Мысалы, сыйақы мөлшерлемесі 75 мың теңге болса, соның 10 пайызы, яғни, 7500 теңге беріледі. Осылайша, таза қолға алатын жалақы 324 мың теңге болады. Бұл мүмкіндікті қаңтардан бастап өзге банктен ипотека алған азаматтар да пайдалана алады. Бірақ мемлекет игілікті ортақ еткенмен, салық жеңілдігі берілетін сомаға шектеу қойды.
“2025 жылы сыйақы мөлшерлемесіне салық шегерімі жаңа әдіспен жүзеге асырылады. Енді Салық Кодексінің 351-бабына сәйкес, 118 АЕК (463 976 тг) мөлшерінде 1 жылға шектеу қойылды. Мысалы, қарызды өтеу кестесіндегі сыйақы сомасы 100 000 теңгені құрайтын азаматтар жеңілдікті тек бірнеше ай ғана, яғни, қаңтар мен ақпан аралығында ғана пайдалана алады”, – деді “Отбасы банк” АҚ баспасөз қызметінің өкілдері.
Ал салық сарапшыларының айтуынша, шектеу қою асығыс жасалған шешім. Өйткені мұндай мүмкіндік барын қарыз алушылардың көбі енді біле бастаған еді дейді.
“118 айлық есептік көрсеткіштен қысқа мерзімде асады. Бұл мөлшерді қандай негізде бекіткенін түсіне алмадым. Салық есептелгенде кредиттің сыйақы сомасы шығыс ретінде саналады. Содан 10 пайызын жеңілдік ретінде шегеріп, сол ақша қайтарылады. Енді бұл шектеу сол сыйақы мөлшерлемесі 40 мың теңгеден жоғары барлық азаматқа қатысты болғалы тұр. Шектеудің болғаны жұмыс берушілерге ғана тиімді”, – деді салық сарапшысы Айдар Масатбаев.
Салыққа жеңілдік алу мүмкіндігі заңға сәйкес, ипотекасы барлардан бөлек көпбалалы отбасыларға, ұл-қызы ақылы негізде оқитын қызметкерлерге де беріледі. Алайда оған нақты кімдер қатыса алатыны, айлыққа қанша ақша қайтарылатыны бүгінше белгісіз. Бұған жауапты Мемлекеттік кірістер комитеті әзірге толық жауап ұсынбаған.
