Қазақстандықтар жеңілдетілген автонесие алуға өтініш бергенде банктер қарыз алушылардың қарыз жүктемесінің коэффициентін ескермейді. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі бұл норманы екі жылға ұзартты, деп хабарлайды kaskelen.kz порталы.
Енді қазақстандықтарға 2027 жылға дейін қарыздық жүктеме коэффициентін есептемей автокредит беріледі.
Қазақстанда банктер мен микроқаржы ұйымдары қарыз алушының қарызын өтей алатын болса, оның қарыз коэффициентін есептеп, тексеруге міндетті. Егер адамның қарызы көп болса, оған несие берілмейді. Алайда, бұл норма жеңілдетілген автокредиттерге 2024 жылдың 31 желтоқсанына дейін қолданылмады. Енді норманы 2026 жылдың 31 желтоқсанына дейін ұзарту туралы шешім қабылданды. Яғни, несиесі бар қазақстандықтар жеңілдетілген автонесие ала алады.
Алайда бұл ереже уақытша келесі жағдайларда қолданылмайды:
- Несиеге жаңа автокөлік сатып алып, ол кепілге алынған жағдайда;
- Пайдаланылған автокөлікті (үш жылға дейін) несиемен 30-дан 50%-ға дейінгі бастапқы жарнамен және міндетті кепілде тұрса;
- Үш жылдан асқан автокөлік несиесі үшін, егер бастапқы жарна 50% немесе одан көп болса және көлік кепілге қойылса.
Қарыз жүктемесінің коэффициенті – адам табысының қанша бөлігі несиелерді өтеуге жұмсалатынын анықтайтын көрсеткіш. Егер бұл пайыз тым жоғары болса, банк жаңа несиеден бас тартуы мүмкін. Бұл шектеуді алып тастау арқылы үкімет көптеген адамдарға, тіпті бұл көрсеткіш айтарлықтай көп болса да, автокөлік несиесін алуға мүмкіндік береді.
Норманы әзірлеушілер бұл шара мемлекеттік бағдарламалар аясында шығарылатын немесе сатылатын автокөліктердің сатылымын арттыруға көмектеседі деп есептейді. Сонымен бірге кепілдендірілген автонесие банктердің тәуекелдерін азайтады.
Жеңілдікпен сатып алынған барлық көліктер КАСКО бағдарламасы бойынша сақтандырылуы керек.
Табысы тұрақсыз азаматтардың өзі енді көлік сатып ала алады деген болжам бар. Автонесие шарттары аз қамтылған отбасыларға қолжетімді болады. Олар сондай-ақ кірістерінің жоғары екендігін дәлелдей алмайтын, бірақ алғашқы қомақты жарнаны төлей алатын қарыз алушыларға қолдау көрсетеді.
Бірақ қарыз ауыртпалығының коэффициентін есептеу міндетті болмаса да, несие берушілер клиенттің кірісін (мысалы, жалақы туралы анықтамаларды пайдалана отырып) басқа қарыздар мен міндеттемелердің, сондай-ақ несие тарихының бар-жоғын тексереді.
