“Маңғыстау облыстық тұтынушылардың құқықтарын қорғау қоғамы “қоғамдық бірлестігінің (“МОТҚҚҚ” ҚБ) құқық қорғау органдарының қызметкерлері ата-аналарға балаларына сатып алатын өнімдерін мұқият тексеру қажет екенін тағы бір рет еске салады: мазмұнның сапасы баланың денсаулығына қауіп төндіреді, жарқын қаптамасы мен тартымды атауына алданып қалады, деп хабарлайды kaskelen.kz порталы.
“МОТҚҚҚ” ҚБ тұтыну тауарлары бойынша кешенді зерттеулер жүргізеді, олардың нәтижелерін бұқаралық ақпарат құралдары арқылы жариялайды және халыққа пайдалы ақпарат береді. Сонымен бірге, ұйым тұтынушылардың құқықтарын бұзу, тұтынушылардың хабардарлығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін шешуде қолдау көрсетеді.
Осылайша, ағымдағы жылдың маусым айында Тәртіп сақшысы Тараздағы дүкендердің бірінен жасырын сатып алу әдісімен жауынгерлік зомби ойыншығын сатып алған. Өкінішке орай, сатушы тауарға сәйкестік сертификатын бермеген. Содан кейін ойыншық қазақстан республикасы денсаулық сақтау Министрлігінің санитарлық-эпидемиологиялық Бақылау комитетінің Жамбыл облысы бойынша “Ұлттық сараптама орталығы” ШЖҚ РМК филиалының аккредиттелген зертханасына жіберілді. Қауіпсіздігі мен ҚР заңнамасына сәйкестігін тексеру үшін.
Бір қарағанда ойыншық тартымды болып көрінгенімен, сарапшылардың пікірінше, ол балалар өнімдерінің белгіленген қауіпсіздік стандарттарына сәйкес келмейді (зерттеу хаттамасы No. 2024 жылғы 26 маусымдағы РО-24-08169). Кеден одағының техникалық регламентінің талаптарын бұзған бірнеше елеулі сәйкессіздіктер анықталды (КО ТР 008/2011 “Ойыншықтардың қауіпсіздігі туралы”).
- Шығарылған елдің атауы туралы ақпараттың болмауы;
- Ойыншықтың шығарылған күні туралы ақпараттың болмауы;
- Өндірушінің атауы мен орналасқан жері, сондай-ақ импорттаушының олармен байланысу туралы мәліметтері көрсетілмеген;
- КО нарығында (ЕАС) бірыңғай айналым белгісінің болмауы; Ақпарат мемлекеттік және орыс тілдерінде берілмейді.
Неліктен мұндай ойыншық қауіпті?
“МОТҚҚҚ” ҚБ сарапшысы Әлия Әлібекова:
“Балалар үшін ойыншықтар жай ғана ойнайтын емес, олардың дамуы мен қауіпсіздігінің маңызды бөлігі болып саналады. Өндірушінің аты, шығарылған күні мен EAC белгісі туралы ақпараттардың жоқтығынан ата-аналар ойыншықтың сапа стандарттарына сәйкестігін түсіне алмай қиналады. Ойыншықтардың құрамында аллергиялық реакциялар, улану, тіпті, дене жарақатын тудыруы мүмкін қауіпті материалдардың болуы әбден мүмкін. Ата-аналар ойыншықтың қайда және кім жасағанын білмесе, балаларын қалай қорғай алады? Мұндай ақпараттың жоқтығына бей-жай қарауға болмайды. Ол біздің балаларымыз үшін қауіпті болып табылады. Егер ойыншық сапасыз материалдан жасалса немесе құрамында улы заттар болса, оның салдары, әсіресе кішкентайлар үшін ауыр болуы мүмкін”, – деп жалғастырады сөзін құқыққорғаушы.
Бұл не үшін маңызды?
“Балалар – біздің жанымыздың бір бөлігі, ата-аналар баланың қауіпсіздігіне қамқорлық – сапалы өнімді таңдаудан басталатынын түсінуі маңызды. Өндірушілер мен сатушылар стандарттарды елемей, балаларымызға қауіп төндіреді, – дейді сарапшы Жанна Биятан. – Жарқыраған қаптамалар балаларымызды қызықтырып жатады, ал оның ішінде шын мәнінде не жасырылғаны белгісіз. Қауіпсіздігіне сенімді болмасақ, мұндай ойыншықты балаға қалай сеніп тапсырамыз? Кедендік одақ (ЕАС) нарығында өнім айналымының бірыңғай белгісінің болмауы ойыншықтың міндетті тексеруден өтпегенін және белгіленген қауіпсіздік стандарттарына сәйкес келмеуі мүмкіндігін білдіреді. Оның үстіне, мемлекеттік және орыс тілдеріндегі ақпараттың болмауы тұтынушылардың толық және сенімді ақпарат алу құқығын бұзады”, – деп қосты сарапшы Ж.Биятан.
Мұндай мәселеге тап болған кезде не істеу керек?
Құқық қорғаушылар балалар өнімдерінің кемшіліктерін анықтаған ата-аналарға нұсқаулар ұсынады, мысалы:
- Ойыншық сатып алынған дүкенге сертификаттар мен өнім туралы толық ақпарат беруді талап етіп шағым түсіріңіз.
- Тексеру жүргізу үшін тұтынушылардың құқықтарын қорғау органдарына немесе санитарлық-эпидемиологиялық бақылау органдарына хабарласыңыз.
- Мерзімі: сатушы сіздің шағымыңызға 10 күн ішінде жауап беруі керек. Бақылау органдары тексеруді аяқтауға және 2 айдан кешіктірмей жауап беруге міндетті.
- Келесі қадамдар: егер мәселе шешілмесе, сотқа немесе тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетіне хабарласыңыз.
Балаларыңыздың қауіпсіздігі сіздің қолыңызда екенін ұмытпаңыз. Өнімдерді ақылмен таңдап, қаптаманы оқып шығыңыз және сатушыларға сұрақтар қоюдан тартынбаңыз.
