Әдетте үйді жалға алған кезде жалға алушы коммуналдық қызметтерді де төлеуі керек. Алайда бәрін төлеу міндетті емес. Мәселен, үйге күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін төлеу – меншік иесінің міндеті. Неге ақша жұмсаудың қажеті жоқ туралы қазір сізге түсіндіріп береміз.
“Жалға алушы тек электр, газ, су, жылу, қоқыс шығару, интернет және теледидар пайдаланатын қызметтері үшін төлеуге міндетті”, – деп түсіндіреді мамандар.
Демек, жалдамалы тұрғын үйді жалдаушылар факт бойынша төлеуі керек. Мәселен, үйді күрделі жөндеу әдетте несиеге жасалады және сома барлық жалға алушылар арасында бөлінеді. Бірақ мұны пәтер иесінің өзі төлеуі керек, ал егер оның төлемі жалға алушыларға міндеттелсе, бұған шағым түсіруге болады.
Жалға алушылар тағы нені төлеуге міндетті емес?
Жалға алушылар бұрынғы жалға алушылардың қарызын және қызметтерге ақы төлеуге міндетті емес. Қоныстанған күні барлық есептегіштерден көрсеткіштерді суретке түсіріп, оларды түбіртектегі мәліметтермен салыстырып, бәрінің төленгеніне көз жеткізу керек.
Бірақ жалпы түбіртекте мүлік салығы да болуы мүмкін екенін айта кеткен жөн. Оны да пәтер иесі төлеуге міндетті. Жалға алушы міндетті емес.
Сонымен қатар артық төлем жасау қажет емес. Мәселен, егер пәтерді бір адам жалға алса, бірақ онда көп адам тіркелсе, онда ол коммуналдық қызметтерді тек өзі үшін төлеуге құқылы, мысалы, қоқыс шығару үшін.
Кейбір иелері пәтерде тіркеу үшін ақша талап етеді. Бұл мүлдем дұрыс емес. Жалға беруші өз пәтеріне жаңа жалға алушыларды тегін тіркеуге міндетті екенін есте ұстаған жөн.
Егер ол мұны жасамаса, онда оған 10 айлық есептік көрсеткіш (АЕК), яғни 36 920 теңге, ал қайталап бұзғаны үшін – 20 АЕК немесе 2024 жылы 73 840 теңге мөлшерінде айыппұл салынады. Жалға алушыға – 7 АЕК немесе 25 844 теңге айыппұл салынады. Сондықтан екі тарап та тіркеуге мүдделі болуы керек.
Пәтерді жөндеуге ақша төлеу керек пе?
Пәтерді жақсы жағдайда ұстау, жөндеу жұмыстарын жүргізу, жиһаз бен техниканы жаңарту – жалға алушының емес, иесінің міндеті. Дегенмен кейбір жағдайларда тараптар жалға алу кезінде жөндеу жұмыстарын жүргізуге келісе алады. Мұны істеу үшін барлық ерекшеліктерді ескеретін тиісті шарт жасау керек.
Кез келген күтпеген жағдайларға келетін болсақ, кім кінәлі екенін түсіну маңызды. Егер жалға алушы жалға алушы болса, онда шығындар оған түсуі керек, бірақ оның кінәсі болмаса, жөндеуді мүліктің иесі жүргізуі керек.
