Мәжіліс спикері Ерлан Қошанов парламенттік тыңдауда Қазақстанда несие беруге қойылатын талаптарды заңнамалық деңгейде қатаңдату қажеттігін атап өтті, деп хабарлайды kaskelen.kz тілшісі.
Еран Қошанов қазақстандықтарды несиелендіру себептерін айтты.
“Қазіргі жағдайдың себебі неде? Менің ойымша, қаржы ұйымдары да рөл атқарады. Мұнда қаржы институттарының тартымды жарнамасы бар. Несие алу процедурасының жеңілдігі мен қол жетімділігі. Ойланыңыз, бүгінде 14-16 жастағы жасөспірімдер де онлайн несие ала алады. Ол үшін тек смартфон мен интернет қажет. Бұл жаста қаржылық жауапкершілік болуы мүмкін бе? Нәтижесінде– олар үшін бұл несиелерді ата-аналар, ата-әжелер төлейді”, – деді Мәжіліс төрағасы.
Оның айтуынша, адамдар ойланбастан несие ала бастады. Кейде мүлдем қажет емес нәрселер үшін.
“Екі немесе одан да көп несие алу әдеттегідей болды. Содан кейін, кем дегенде, осы құлдықтан шығу үшін, адамдар бұрынғысын жабу үшін жаңа несиелер алу үшін банктерге қайта-қайта жүгінуге мәжбүр. Мұндай мысалдар көп. Содан кейін сұрақ туындайды: “банктер бұрынғыдай жабылмағанын біле отырып, мұндай несиелерді қалай береді?”. Сонымен қатар, тәжірибе көрсеткендей, адамдар банк келісімшарттарының талаптарын зерттемейді. Осы асығыс әрекеттердің барлығы кейінірек ажырасуға, маскүнемдікке, суицидке, лудоманияға әкеледі”, – деді Мәжіліс спикері.
Еран Қошанов заңнамалық деңгейде кредиттер беруге қойылатын талаптарды қатаңдатуды ұсынды.
“Төлем қабілетсіз азаматтарға несие беруге тыйым салу керек. Онлайн-несиелеуді реттеу қиынырақ. Несие берудің кабальды шарттарын қайта қарау. Жеке тұлғаларға берілетін несиелер бойынша сыйақының шекті мөлшерлемесін төмендету маңызды. Бұл несиелерді коллекторлық ұйымдарға сатуға толық тыйым салуды енгізіңіз. Кәмелетке толмаған балалары бар отбасылардың жалғыз баспанасынан айырылып, көшеде қалуына жол бермеу керек. Сондықтан бүгін халықтың кредиттелуін төмендету жөніндегі шараларды талқылап, нақты шешімдерге келу керек”, – деп түйіндеді Мәжіліс спикері.
Кеше Қасым-Жомарт Тоқаев адамдар бағаның өсуі жағдайында ағымдағы шығындарды жабу үшін тұтынушылық несиелерді жиі ала бастағанын айтты.
