Жалдау шарты екі тарапты да қорғайды. Сондықтан оның жарамдылық мерзімі біткенде, не ескісін ұзарту, не жаңасына жасау маңызды.
Үйді жалға алу, кез келген басқа мәміле сияқты, өз тәуекелдеріне ие. Оларды болдырмау және олардың мүдделерін қорғау үшін жалға алушы мен үй иесі жалдау шартын жасасып, мәміленің барлық негізгі тармақтарын: бағасын, депозиттің болуын, мүлікті пайдалану ережелерін, сонымен қатар жалдау мерзімін белгілеуі керек.
Барлық мәліметтерді нақтылап, мәміле жасасу арқылы екі тарап та уайымдамаса болады, себебі проблемалар немесе даулар туындаған жағдайда шарт олардың мүдделерін қорғай алады.
Бірақ жалдау шартының мерзімі өтіп кеткен жағдайда не істеу керек, қазір түсіндіріп береміз.
Жалға алушылар не істеуі керек?
Сіз нақтылауыңыз керек бірінші нәрсе – жалдау шартының мерзімі. Ол әртүрлі болуы мүмкін, бірақ әдетте ол бір жылға жасалады.
Себебі шарт ұзағырақ әрекет етсе, мемлекеттік органдарда тіркеліп, Халыққа қызмет көрсету орталығына немесе нотариусқа жүгіну керек. Сондықтан, жалға берушілер әдетте бір жылға немесе одан да аз мерзімге мәміле ұсынады.
Айта кеткен жөн, жалға алушы пәтерді жалға беруді жалғастырса да, келісім-шарт мерзімінің аяқталуын елемеуге болмайды. Өйткені, оның мерзімі өткеннен кейін барлық келісімдер күшін жоғалтты, яғни жалға алушы да, жалға беруші де бұрынғы шарттарды орындамауға құқылы.
Сондықтан жалдау мерзімін ұзарту немесе жаңарту керек. Егер шарттар өзгермесе, жалдау мерзімін ұзарту үшін жай ғана қосымша келісім жасауға болады.
Онда жаңа күнді көрсетіп, шарт тараптардың келісімі бойынша ұзартылғанын ескеру керек және әр тарап өз қолын қоюы тиіс. Сонымен қатар ескі шартқа: “Қосымша келісімсіз құжат жарамсыз” деп ескерту жасап, оны жаңа келісімге қосу қажет.
Егер талаптары өзгерсе, жай ғана жаңа шарт жасаған дұрыс. Егер шарт бұзылмаса, онда шарт мерзімі келесі айға, жылға немесе белгісіз мерзімге ұзартылатынын көрсетуге болады.
“Кейде шарт жасасқан тараптар нақты жалдау мерзімін көрсетпейді, мұндай жағдайларда шарт белгісіз мерзімге жасалған деп есептеледі, бұл әр тараптың мұндай келісімді кез келген уақытта бұзуға құқығы бар”, – дейді мамандар.
Осылайша, жалдау (жалға беру) шарты жай ғана формальдылық емес. Ол екі жақтың мүддесін қорғау және заң аясында өзара әрекеттесу үшін қажет.
