“Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры” АҚ өмірлік қиын жағдайға тап болған азаматтарды қамтамасыз етумен айналысады. Мысалы, агенттік жұмыссыздарға жұмыс іздеген кезде қолдау үшін ай сайынғы жәрдемақы төлейді. Алайда, жәрдемақы мөлшері әр адамға әр түрлі тағайындалады. Жұмысынан айырылған ел азаматтары мемлекеттен орташа есеппен қанша жәрдемақы ала алады, kaskelen.kz тілшісі егжей-тегжейлі түсіндіріп береді.
Қор келесі санаттар бойынша жәрдемақы төлейді:
– жұмысынан айырылғандар үшін;
– жұмыс қабілетін жоғалтқандар үшін;
– жүктілік және босану кезінде немесе бала асырап алғандар үшін;
– бір жарым жасқа дейінгі тәрбиешілер;
– асыраушысынан айырылғандар үшін.
Олардың барлығы басқа коэффициент бойынша есептеледі. Соңғы 24 айдағы жұмысынан айырылғандар үшін қорға түсетін кірістер мен жарналар, асыраушысынан айырылғандар үшін асырауындағы адамдар саны маңызды сәт болып саналады. Еңбекке қабілеттілігін жоғалтқандар мүгедектік дәрежесіне сене алады. Бұл ретте бірінші топтағы азамат екінші топқа қарағанда жоғары соманы алады.
Қазақстанда табысты алмастыру коэффициенті 0,45 құрайды. Біз қазақстандықтардың орташа айлық табысына қарай төлем ретінде қанша алатынын есептеуді шештік. Бұл көрсеткіштің өзін соңғы екі жылдағы әр айдағы кірісті қосып, 24-ке бөлу арқылы есептеуге болады. Түсінікті болу үшін қатысу ұзақтығын сол кезең ретінде алайық.
Егер азаматтың орташа айлық табысы келесідей болса, онда:
– Егер 200 мың теңге болса, онда бар болғаны 67,5 мың теңге;
– Егер 300 мың теңге болса, онда 101,2 мың теңге;
– Егер 400 мың теңге болса, онда 135 мың теңге;
– Егер сізде 500 мың теңге болса, онда сіз 168,7 мың теңге ала аласыз.
Бұл ретте қор төлейтін ең жоғары сома ең төменгі жалақының жеті мөлшерінен аспайды – 595 мың теңге. Төлем мерзімі әр алты айдағы ай сайынғы еңбек өтіліне байланысты. Ең көбі – 6 ай.
“Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры” АҚ мәліметтеріне сәйкес, 2024 жылдың 1 тамызындағы жағдай бойынша 6,9 миллион адам әлеуметтік сақтандырумен қамтылды. Оның ішінде осы жылдың бірінші жартыжылдығында миллионнан астам адам төлем алады. Қордың өзі осы кезеңде азаматтарға 539 миллиард теңге төлеп, 355 миллиард теңгені әлеуметтік аударымдар ретінде алды. 2005 жылдан бастап қорға 4,1 трлн теңгеден астам қаржы төленді.
