Қазақстандағы кафелер мен мейрамханалар қызмет ақысын алуы мүмкін. Шарттармен келісе отырып, қазақстандықтар олардың қызметіне ақы төлеуге міндетті. Бұл заңды ма әлде заңды емес пе, қазір талдайтын боламыз.
Интернетте кафе мен мейрамханаларға келушілерден қызмет ақысын талап етуді қаншалықты заңды екенін қызу талқылап жатыр, бұл ақы көбінесе тапсырыс берілген тағамдар мен сусын құнының 10 пайызы.
Бізге Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігінің Сауда комитетінде қазақстандықтар бұл пайызды төлеуге міндетті ме, жоқ па, соны айтып берді. Мамандар ең алдымен қоғамдық тамақтандыру мекемесі мен келушілер арасындағы қарым-қатынас Ішкі сауда ережелерімен реттелетінін баса айтты.
Олардың сөзінше, дәмханалар мен мейрамханалар тұтынушыларға міндетті түрде даяшы қызметін көрсететін қоғамдық тамақтану және демалыс орындары болып саналады.
Клиенттерге өнімдер ассортименті және көрсетілетін қызметтер тізімі (оның ішінде қызмет көрсету құны) бар мәзір ұсынылады, бұл мәзірде көрсетілген тауарлар мен қызметтерді бөлшек сатып алу-сату шартын жасасуға арналған ұсыныс (жария оферта) деп танылады.
Мәзірмен танысқаннан кейін тұтынушы мекеменің ұсыныс шарттарын қабылдайды немесе қабылдамайды. Қоғамдық тамақтандыру нысанының шарттары қабылданған жағдайда тұтынушы оның қызметтеріне ақы төлейді. Егер жағдайлар қолайсыз болса, онда ол олардан және жалпы мекемеге барудан бас тартады.
Демек кафеге немесе мейрамханаға келуші қызмет ақысы туралы хабардар болса (бұл мәзірде немесе келушілер көруге болатын жерлерде көрсетілсе), онда ол оны төлеуі керек.
Егер мекемеде қызмет ақысы туралы ақпарат болмаса және тұтынушыға бұл туралы хабарланбаса, онда қызмет көрсету кезінде де оны алу заңсыз саналады.
Белгіленген қызмет ақысын кейбір келушілер даяшыларға өз еркімен беретін шайпұлмен шатастырмау керек екенін ескеріңіз.
Қызмет үшін қанша ақы төлеу қажет?
Қазақстандағы кафелер мен мейрамханалардағы қызмет көрсету құны міндетті түрде тура 10 пайыз болмауы мүмкін. Оны қоғамдық тамақтандыру мекемесі дербес анықтайды. Сол себепті мұндай мекемеге барған кезде қызмет ақысының бар-жоғы мен көлемін алдын ала білу керек.
Бұндай жағдайда даяшыға ақы төлеу жұмыс беруші мен қызметкер арасындағы келісімге сәйкес жүргізіледі. Яғни ол тек қызмет көрсету пайызынан тұра ма, жоқ па, мұны қоғамдық тамақтандыру кәсіпорнында жұмыс істейтін еңбекақы жүйесі анықтайды.
Ал дәмханалар мен мейрамханалардың тұтынушылары құқықтары бұзылған жағдайда растайтын құжаттарды қоса бере отырып, аумақтық сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау басқармасына хабарласа алады. Атап айтқанда, кассалық кірістер мен тауар түбіртегін ала аласыз.
Естеріңізге сала кетейік, қоғамдық тамақтану орындарына келушілер POS-терминал арқылы банк картасымен есепшотты төлеп, кейін төлем құжаттарын алуға құқылы.
